Familienamen kwamen van boerenerven
Mensen in Oost Nederland ontleenden vroeger vaak hun achternaam aan aan de boerderij waar ze woonden of geboren waren. Ook konden kinderen vroeger de familienaam van de moeder meekrijgen. Als een man introuwde op een boerderij waar als opvolgster alleen een dochter was, kreeg hij dus de familienaam van zijn vrouw en dat gold ook voor hun kinderen. (entoen.nu). Daarom beginnen we met een overzicht van “Hondeborg” en aanverwante schrijfwijzen in veld- en erve namen die al eeuwen lang voorkomen in Nederland en Duitsland.
Oorsprong en samenhang van de veldnamen
In zijn artikel “Hunnen en Witte Wieven in veld- en boerderijnamen” gaat B.G. Hommen in op de oorsprong en samenhang van de diverse schrijfwijzen voor “Hondeborg” in veldnamen. Hij verwijst naar “de vorm hune-, hunde en honde-, somtijds vervormd tot hoen-, honer-, hoonder- of hom waarbij de hunen- of hondeborg, uit een historisch oogpunt beschouwd, de belangrijkste is”. (Hommen).
Bronnen
De oudste gegevens zijn te vinden in oude registers waarin de overdracht van goederen of de betaling van belasting werden vastgelegd. Veel gegevens zijn samengebracht in de reeks “Historisch Boerderij-onderzoek” die is uitgegeven door de Vereniging Oudheidkunde Twente. In deze reeks wordt een overzicht gegeven van de namen van velden, erven en borgen in Twente, zoals die voorkomen in de volgende bronnen:
- Het schattingsregister van 1475. Dit schattingsregister is het meest volledige middeleeuwse document, dat wij over de Twentse boerenerven bezitten. Het originele register bevindt zich in het Staatsarchiv te Munster.
- De schattingsregisters van 1495 en 1499. Deze zijn minder uitgebreid en bevinden zich in het gemeentearchief van Deventer.
- De Verpondingsregisters van 1601 en 1602
- Het minuutplan van het Kadaster 1832 (Kadaster 1832).